1 Kasım 2022 Salı sabahı ağıma takılanlar aşağıdadır. Güzel bir gün geçirmeniz dileğiyle.
Ekonomi ve Siyaset Gündemi
İktidar ve muhalefet liderleri bugün de her gün olduğu gibi kahvaltı edip toplantılara falan katılacak. İlginç bir şey yok.
Tabii, bakanlar da kahvaltıda geri kalmıyorlar. Onlar da kahvaltı edecek. Toplantıları var, açılışları var. Alkışlar, pohpohlamalar, el öpmeler falan onları bekliyor. Bizi ilgilendiren bir şey yok.
Açıklanan veriler var:
Haberler
Eurostat: Euro bölgesinde tüketici fiyatlarının Ekim ayında yıllık %10,7 arttı (tahmin). Rekor kırdı. Aşağıdaki grafikte de görüldüğü gibi, enerji enflasyonun önemli belirleyicilerinden. Geçen hafta IMF Avrupa’yı yüksek enflasyon ve yavaşlayan büyümenin zehirli bir karışım olduğu konusunda uyarmıştı.
Enflasyon: Bloomberg HT anketine göre % 85,53, AA Finans anketine göre % 85.51 bekleniyor.
Ticaret Bakanı Muş: “Son yılları saymazsanız (enflasyon) ortalaması yüzde 8-9 civarındadır” (haber). Bakan Bey bizimle eğleniyor.
İktisat Bank’tan Emre Değirmencioğlu: “Faiz getirisi olmayan altın, dolar karşısında son 7 aydır mütemadiyen geriliyor.” (kaynak)
Günün Okuması: Çin, inşaat ve azalan getiriler
Ünlü iktisatçı ve satranç ustası (grandmaster) Kenneth Rogoff, Project Syndicate’deki yazısında Çin’in yavaşlayan ekonomisini ele alıyor. Rogoff, Çin’in ekonomiyi canlandırmak için kullandığı “emlak ve altyapı yatırımlarını arttırma” stratejisinin artık çok da işe yaramadığını söylüyor. Daha doğrusu bu yatırımların azalan getirilere tabii olduğunu iddia ediyor. Dolayısıyla, Çin’in yavaşlayan iktisadi büyümesi beraberinde ev ve ofis fiyatlarının düşmesini getiriyor. Bu önemli çünkü emlak Çin ekonomisinin önemli bir kısmını oluşturuyor.
Rogoff, Çin’in iktisadi büyümesinin uzun süredir yavaşladığını hatırlatıyor ve ekliyor “IMF tahminlerine göre Çin 2023’te %4.4 ve sonrasında %3.2 büyümesi bekleniyor”. Rogoff’a göre, Avrupa ve ABD ekonomileride yavaşlarken, Çin’in bu iktisadi yavaşlamadan ihracat yaparak çıkması da zor.
Peki Satranç ustası Rogoff yanılıyor olabilir mi? Bence olabilir. Haklı olduğu konu şu: inşaatla ve çılgın projelerle sonsuza kadar büyümek mümkün değil. “Dün inşaata yatırım yapıp büyüdüm; öyleyse, yarın da inşaata yatırım yapar, birkaç çılgın projeye girişir, büyümeye devam ederim” diyenler bir gün gelir çuvallalar. Peki nerede yanılıyor olabilir? Ben konunun uzmanı değilim ama bana sanki Çin emlak piyasası hakkında düşünürken Çin’in ABD ve Avrupa ekonomilerinden farklılıklarını yeterince dikkate almıyor gibi geldi. Çin’in kurumsal yapısı çok farklı. Bu sebeple sadece ‘emlak yatırımlarının ekonomi içindeki payı’ ve ‘emlak fiyatları’ gibi göstergelere bakıp kurumsal yapıyı dikkate almamak yanıltıcı olabilir. Neyse, bence siz Rogoff’un yazısına bir göz atın. Sonra bu konuları konuşuruz :)
Köşe Yazıları
Enflasyonu ciddiye almamak
Fatih Özatay, Dünya gazetesindeki yazısında enflasyonu ciddiye almayınca ne olduğunu ve dolayısıyla da yukarıdaki grafiği anlatıyor. Okumanızı tavsiye ederim.
Zeytin Piyasası
Köşe yazısı değil aslında ama bu bölümde yer veriyorum. Gazete Duvar’dan Osman Çaklı, zeytin piyasasıyla ilgili güzel bir haber yapmış. Haberin başlığı “Dünya zeytin bulamıyor, Türkiye'deki üretici yine de kâr edemiyor”. Bir tarafta artan maliyetler, kuraklık ve artan belirsizlikler, başka bir tarafta ise Marmarabirlik gibi fiyat belirleyici aktörler… Arz-talep modeli kaslarınız paslandıysa, bunu okuyup biraz açabilirsiniz.
Bitirirken
İktisat Nedir? | Bülten’in Yönetici Özeti bölümü (alt bülten) zamanı olmayanlar için abonelik gerektiren bir bülten olmayı amaçlıyor. Bu projeye destek vermek istiyorsanız lütfen Yönetici Özeti’ne ayrıca abone olun ve böyle bir bültende neler görmek isteyeceğiniz bana yazın. Yönetici Özeti’ne abone olmak için şu bağlantıyı ziyaret edin https://iktisatnedir.substack.com/s/yonetici-ozeti ve sayfadaki “abone ol” (Subscribe) düğmesine tıklayın. Teşekkürler.