2 Kasım 2022, Çarşamba sabahı ağıma takılanlar aşağıdadır. Güzel bir gün geçirmeniz dileğiyle.
Ekonomi ve Siyaset Gündemi
Bazı siyasi partilerin TBMM grup toplantıları var. Bugün dikkatinizi dağıtacak pek çok tartışma olabilir. Üretken kalmak için bu bülteni okuduktan sonra İnterneti kapatın.
Bugün de büyüklü küçüklü açılışlar ve tanıtımlar var. Bakan ve milletvekilleri bunlarda boy gösterecek. Sonuçta işleri bu.
Açıklanacak veri var:
Finansal kesim dışındaki firmaların Ağustos ayı döviz varlık ve yükümlülükleri açıklanacak.
ABD Merkez Bankası faiz kararı bekleniyor.
Ekim ayı dış ticaret istatistikleri veri bülteninin yayınlanması lazım.
Haberler
Twitter’da mavi tık paralı oluyor. Evet, haber genelde bu şekilde veriliyor ama konu sadece mavi tık değil. Elon Musk’a aylık 8$ ödeyenlerin, başka avantajlar da elde edeceğini açıkladı. Elon Musk aboneliğe birkaç özellik daha eklerse bu iş yürür. İşte o twit:
Günün Okuması: Türkiye’nin Enflasyon Tercihleri
Enflasyon sorununu ve nasıl çözüleceğini anlamak istiyorsanız, Refet S. Gürkaynak, Burçin Kısacıkoğlu, Sang Seok Lee ve Alp Şimşek’in yazdığı “Türkiye’nin Enflasyon Tercihleri” başlıklı makaleyi okumanızı öneririm. Makale biraz iktisat bilen herkesin anlayabileceği şekilde yazılmış.
Köşe Yazıları
Ücreti düşene mesajla uyarı!
Hürriyet gazetesinden Noyan Doğan, 2023 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programındaki sosyal güvenlik ve istihdam konularını ele almış. Dikkat çekici bulduğu düzenlemeyi şu şekilde anlatmış:
“Özel sektörde çalışan sigortalıların prime esas kazancının bir önceki aya göre yüzde 20 ve üzerinde azalması durumunda; SGK tarafından çalışana kısa mesaj gönderilecek.”
Merak edip Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programına baktım. Bunda amaç çalışanı “ücretin düştü” diye uyarmak değil, kayıt dışı çalışmayla mücadele etmek. Daha doğrusu çalışanı kayıt altında olan ama maaşları düşük gösteren işverenlerle mücadele etmekmiş. Böyle şeylerin çalışanla anlaşmalı olarak yapıldığı biliniyor. Dolayısıyla, maaşın bir kısmını elden alan ve bunu bilen bir çalışana mesajla uyarı gitmesinin ne faydası var, ben anlamadım. Bir tür dürtme politikası mı tasarlanmaya çalışılmış? Bakmak lazım.
Bu arada, her gün Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programından bir konuyu köşe yazısı yapmak çok iyi fikir. Yüzlerce köşe yazısı çıkar :)
Türkiye’nin Rüşvet Karnesi
Sözcü’den Çiğdem Toker, Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün “Exporting Corruption 2022“ raporunu köşesine taşımış. Türkiye’nin karnesi iyi değil. Raporun tamamına şu bağlantıdan ulaşabilirsiniz: Exporting Corruption 2022
Not edeyim. Toker, raporun başlığını “Dış Ticaret Yolsuzluğu 2022” diye çevirmiş, ama “Yolsuzluğu İhraç Etmek 2022” gibi bir başlık daha doğru olurdu sanırım. Exporting Corruption 2022 raporu, küresel ihracatta başı çeken 47 ülkeyi ele alıyor. Rapor, bu 47 ülkeden 43’ünün imzaladığı OECD’nin Rüşvete Karşı Sözleşmesine ne kadar uyulduğunu inceliyor. Özetle, rüşvetle mücadelede durum kötüye gitmiş. Yukarıdaki harita durumu özetliyor. Aşağıdaki grafik ise hangi ülkenin hangi kategoride olduğunu gösteriyor.
Rapora göre Türkiye, rüşvet konusunu hiç ciddiye almayan 20 ülke arasında yer alıyor. Türkiye ile ilgili özet bilgiyi raporun 84’üncü sayfasında bulabilirsiniz.
“Off saatler”
Dünya Gazetesi’nden Alaattin Aktaş, Merkez Bankası’nın, Bankalar Birliğine gönderilen bir yazıda "off saatler" ifadesini kullanmasına çok kızmış. “İşlem saati dışındaki zaman” denmesi gerektiğini söylemiş ve eklemiş “Ofiste sohbet etmiyorsunuz. Resmi yazı yazıyorsunuz!” Aktaş’ın yazısına ulaşmak için burayı tıklayın.
Twitter’da da “off saatler” denmesine tepkiler vardı. Sanıyordum ki millet Merkez Bankası’nın bankaların ne zaman nasıl işlem yapacağına karışmasına kızıyor. Ama öyle değilmiş, İngilizce kullanmasına kızılıyormuş… Benim anladığım, “off saatlerde işlem yapmayın” demek “devlet memurları iş başında değilken işlem yapmayın, takip edemiyoruz” demek. Asıl gariplik burada. Kamu kurumları, bankalara “off saatlerde çalıştırdığınız insanlara fazla mesai ödüyor musunuz?” diye sorsa, onu anlarım.
Merkez Bankası’nın bankalara uyarıları
Paraanaliz’den Erol Taşdelen, Merkez Bankası’nın bankalara yaptığı dört uyarıyı özetlemiş. Takip etmediyseniz, buyrun.
Altılı Masa
T24’ten Murat Sabuncu, Babacan’ın 6’lı masanın genişleme ihtimali ile ilgili görüşlerini yazmış. Bana sorarsanız Babacan pek önemli bir şey dememiş ama belki siz bakmak istersiniz.
Bitirirken
İktisat Nedir? | Bülten’in Yönetici Özeti bölümü (alt bülten) zamanı olmayanlar için abonelik gerektiren bir bülten olmayı amaçlıyor. Bu projeye destek vermek istiyorsanız lütfen Yönetici Özeti’ne ayrıca abone olun ve böyle bir bültende neler görmek isteyeceğiniz bana yazın. Yönetici Özeti’ne abone olmak için şu bağlantıyı ziyaret edin https://iktisatnedir.substack.com/s/yonetici-ozeti ve sayfadaki “abone ol” (Subscribe) düğmesine tıklayın. Teşekkürler.