Uzun lafın kısası, 30 Nisan 2023

Yapay zeka, üretkenlik, arama motorları ve bedava bir kitap

Merhaba,

Aşağıda geçen günlerde okuduğum ve ilginç bulduğum yazı ve haberleri bulacaksınız. Umarım ilginizi çekecek bir şey bulabilirsiniz.

Başlamadan önce, İktisat Nedir? | Bülten'de yayınlanan son yazıyı hatırlatayım:

• Google Trendler ile Seçim Sonucu Tahmini: Seçim sonucunu Google Trendler ile tahmin edebilir miyiz?

İyi okumalar!

Yapay zeka ve Üretkenlik

Erik Brynjolfsson, Danielle Li ve Lindsey R. Raymond, Generative AI at Work başlıklı makalede, yapay zeka tabanlı bir konuşma asistanının müşteri destek temsilcilerinin üretkenliği ve performansı üzerindeki etkilerini inceliyor. Çalışmada kullanılan yapay zekalı asistan (YZ-asistan), OpenAI'nin geliştirdiği büyük dil modelinin bir versiyonu üstüne inşa edilmiş. YZ-asistan, müşteri ile yapılan sohbetleri izleyip, müşteri temsilcilerine nasıl iletişim kurmaları gerektiği ile ilgili gerçek zamanlı öneriler sunuyor. Çalışma, bu YZ-asistanı farklı zamanlarda kullanan 5179 müşteri temsilcisinden elde edilen veriyi kullanıyor ve YZ-asistanın müşteri temsilcilerinin üretkenliğini ortalama yüzde 14 oranında artırdığını gösteriyor.

Çalışmaya göre YZ-asistan, en çok acemi ve düşük vasıflı çalışanların üretkenliğini arttırmış; deneyimli ve yüksek vasıflı çalışanların üretkenliğini fazla arttırmamış. Özetle, bu çalışmaya göre yapay zeka, çalışanlar arasındaki üretkenlik farklarını azaltmış ve müşterilerin aldığı hizmetin kalitesini arttırmış. Bu nedenle yöneticilerin de hayatını kolaylaştırmış.

Yazarlar, YZ-asistanın bu pozitif etkisinin kaynağını konusunda şu hipotezi öne sürüyor: YZ-asistan, şirketteki düşük vasıflı ve deneyimsiz çalışanların yüksek vasıflı ve deneyimli çalışanların bilgi ve deneyimlerinden faydalanabilmelerini sağlıyor. Bu, deneyimli çalışanları işten atıp yapay zekayla işi ucuza idare etmeyi hayal eden iş sahipleri için kötü bir haber. Onları daha da üzmek istemem ama deneyimli çalışanlara (yapay zekaya yardım ettikleri için) bonus vermeleri gerekebilir :)

Yapay Zeka ve Arama Motorları

Yapay zekanın faydalarından bahsettik, biraz da sorunlarına değinelim. Eğer önemli kişisel ve profesyonel işelerinizde yapay zeka destekli arama motorlarını kullanıyorsanız, biraz dikkatli olmanızda fayda var.

Aşağıdaki arama motorları, bize sundukları cevaplarda hangi kaynakları kullandıklarını da gösteriyor.

• Bing Chat

• NeevaAI

• perplexity.ai

• Youchat

Misal, aşağıda Bing'in ve Perplexity'nin "Görünmez el nedir?" sorusuna verdiği cevapları bulacaksınız. Gördüğünüz gibi, cevap verirken kaynakları da not ediyorlar.

Şimdi bu cevapların doğru mu yanlış mı olduğu konusunu bir kenara bırakalım. Soru şu, bu arama motorlarının bize sunduğu kaynaklar doğru ve verilen cevapla tutarlı mı? "Görünmez el" örneğinde kaynaklar verilen cevabı destekliyor. Ancak, bu arama motorları sık sık verdikleri kaynaklarda bulunmayan şeyler söylüyorlar. Benim deneyimim şöyle: Soru konusu zorlaştıkça ve karmaşıklaştıkça, yapay zekanın verdiği kaynaklar daha az güvenilir oluyor. Tabii bu benim deneyimim. Daha sistematik bir çalışmaya bakmak isterseniz "Evaluating Verifiability in Generative Search Engines" başlıklı çalışmayı öneririm. Bu çalışma, yapay zekalı arama motorlarının yanıtlarının sıklıkla desteklenmeyen ifadeler ve yanlış alıntılar içerdiğini gösteriyor. Yazarlar diyor ki, "ortalama olarak, oluşturulan cümlelerin yalnızca %51,5'i alıntılarla tam olarak destekleniyor ve alıntıların yalnızca %74,5'i ilgili cümleyi destekliyor".

Sonuç olarak, hem kendi deneyimime hem de bu makaledeki bulgulara dayanarak, yapay zekalı arama motorlarını kullanırken dikkatli olmakta fayda var demek istiyorum. Verilen kaynakları kontrol etmeden ciddi işler için kullanmamak lazım.

Bedava Kitap: Sustaining the Commons

John Anderies ve Marco Janssen'in Sustaining the Commons başlıklı ders kitabı, Nobel İktisat Ödüllü Elinor Ostrom'ün çalışmalarının ana çerçevesini, kavramlarını ve uygulamalarını lisans öğrencileri için özetliyor. Eğer kurumsal iktisat ile ilgileniyorsanız, kitaba bir bakın derim. İndirmek ve okumak bedava. Ben kitabı okumadım ama içindekiler tablosu gayet iyi görünüyor.

Kısa kısa

• OECD, yapay zeka kullanan dil modelleri ile ilgili bir makale yayınladı. Belki bakmak istersiniz. AI language models: Technological, socio-economic and policy considerations

• Pia Malaney'in Piyasalar ve Yapay Zeka başlıklı yazısı ilgiliniz çekebilir. Makale, YZ'nin piyasaların ve demokrasinin verimliliğini, istikrarını ve adaletini nasıl etkileyebileceğini ve insani değerler ve hedeflerle uyumlu YZ sistemlerini nasıl tasarlayabileceğini tartışıyor.

• Martin Wolf, İngiltere'deki enflasyon ile ilgili yazmış (FT). Diyor ki, yerleşik yüksek enflasyonun maliyetleri göz ardı edilemez; İngiltere Merkez Bankası belki her şeyi düzeltemeyebilir ama enflasyonu kontrol altına almalıdır.

• Bradford Delong, Project Syndicate'teki son yazısında The Economist dergisine çatıyor! Diyor ki, "dünya neoliberalizmi geride bırakırken The Economist, Margaret Thatcher, Ronald Reagan ve Washington Uzlaşısı'nın ortodoksluğuna sadık kalmaya devam ediyor." Delong'un çattığı The Economist yazısı bu: "The lessons from America’s astonishing economic record"

• The Economist'in otomobil endüstrisi ile ilgili özel raporu ilginizi çekebilir: The Car Industry: a difficult new world.

• Yine The Economist: Yuval Noah Harari: "Yapay zeka insan uygarlığının işletim sistemini hackledi!"